Tłumaczenia pisemne i ustne; proofreading i copy editing - różnice, wyjaśnienia, przykłady. Jakie są różnice pomiędzy tłumaczeniami pisemny a ustnymi, o co chodzi z proofreading a copy editing? Czytaj dalej, a znajdziesz odpowiedzi.
Pod terminem tłumaczenia kryje się wiele znaczeń, a samo słowo “tłumaczenie” jest zbyt ogólne, aby zdecydować jaki typ tłumaczenia może nam być potrzebny w danej sytuacji.
Zasadniczym znaczeniem słowa “tłumaczenie” jest przekład z jednego języka na inny. Oczywiście tłumaczenie to nie przekład słowo w słowo, ponieważ w takim przypadku znaczenie i przesłanie całego tekstu mógłby się po prostu zgubić.
Tłumacz przed rozpoczęciem pracy musi posiadać biegłą znajomość obydwu języków których dotyczy przekład. Przed rozpoczęciem pracy trzeba najpierw zrozumieć sens tekstu, jego przesłanie, dla kogo jest on napisany, jaki jest jego cel oraz jakim stylem jest napisany dany tekst (czy jest to slang, czy może tekst typowo techniczny (słabo zrozumiały dla osób poza obszarem ekspertyzy)).
Tłumaczenia zasadniczo dzielimy na tłumaczenia pisemne i tłumaczenia ustne, te z kolei dzieli się na podgrupy.
Tłumaczenia pisemne
Tłumaczenia pisemne dzieli się z zasady na tłumaczenia nieuwierzytelnione i uwierzytelnione - choć oba typy tłumaczeń powinny być wykonywane przez ekspertów w swojej specjalizacji, posiadających odpowiednie wykształcenie i doświadczenie.
Tłumaczenia uwierzytelnione
Tłumaczenia uwierzytelnione, czyli przysięgłe mogą być tylko wykonywane przez tłumaczy przysięgłych. Takiego rodzaju tłumaczenia zazwyczaj wymagają teksty urzędowe, sądowe, itp., np. akt ślubu, świadectwo, wezwanie czy inne dokumenty sądowe, akt urodzenia, dokumentacja dot. samochodów (tłumaczona na potrzeby urzędowe), zaświadczenia, zezwolenia.
Co ciekawe, takiego typu tłumaczenie może zostać wykonane przez tłumacza nieprzysięgłego, aczkolwiek musi zostać sprawdzone i zatwierdzone przez tłumacza przysięgłego.
Tego typu tłumaczenie charakteryzuje się dość dużą formalnością, bowiem każda strona przetłumaczonego tekstu jest oznaczona imienną pieczęcią tłumacza przysięgłego, a całe tłumaczenie zostaje wpisane do osobistego repetytorium tłumacza przysięgłego.
Tłumacz przysięgły to taka osoba, która zdała egzamin państwowy organizowany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną w Departamencie Zawodów Prawniczych, Wydziale Tłumaczy Przysięgłych Ministerstwa Sprawiedliwości. Podczas tego egzaminu tłumacz potwierdza swoją ekspertyzę z zakresu danego języka obcego wykonując dwa tłumaczenia pisemne i dwa tłumaczenia ustne, np z języka polskiego na angielski i odwrotnie. Jeśli dany tłumacz zda egzamin zostaje on/a wpisany na listę tłumaczy przysięgłych (pozostając tym samym do dyspozycji organów państwowych), otrzymuje swoją pieczęć i staje się pełnoprawnym przedstawicielem zawodu zaufania publicznego.
Tłumaczenia nieuwierzytelnione
Tłumaczenia nieuwierzytelnione to tłumaczenia tekstów niewymagających poświadczenia urzędowego tłumacza przysięgłego. Do tego typu tekstów zaliczamy, np.: treści marketingowe, strony internetowe, teksty literackie lub akademickie.
Co ważne tego typu tłumaczenia w żadnym stopniu nie odbiegają wartością merytoryczną od tłumaczeń przysięgłych - jedyna różnica to brak poświadczenia prawnego. Należy zaznaczyć, że tłumaczenie zwykłe nie jest w żaden sposób mniej ważne bądź mniej wartościowe od tłumaczenia przysięgłego.
Tłumaczenia maszynowe
Tłumaczenia maszynowe, to nic innego jak tłumaczenie wykonane przez specjalistyczne oprogramowanie AI (“maszynę”), np. Google translator. Choć takie tłumaczenie kusi swoją prostotą działania, prędkością tłumaczenia i ceną (jest darmowe) to posiada pewne niedoskonałości, które wymagają sprawdzenia tekstu przez osobę znającą dany język. Tego typu tłumaczenie nie powinno być stawiane na równi z tłumaczeniem wykonanym przez specjalistę (choć zdarzają się przypadki, w których tego rodzaju tłumaczenie jest wystarczające).
Tłumaczenia specjalistyczne
Tłumaczenia specjalistyczne, to tłumaczenia wykonane jak powyżej przez tłumacza, aczkolwiek specjalizującego się w danej dziedzinie. Jest to tłumaczenie dość kierunkowe, które wymaga specjalistycznej i dogłębnej wiedzy z danej dziedziny.
Do tego typu tłumaczeń można zaliczyć tłumaczenia techniczne, medyczne, czy też naukowe.
Tłumaczenia ustne
Tłumaczenia ustne to rodzaj przekładu językowego, które charakteryzuje się tłumaczeniem, zazwyczaj, na żywo słów mówionych, bądź napisanych, następnie wypowiadaniem tłumaczenia na głos. W tym przypadku tłumacz nie tylko musi posiadać niezwykłą ekspertyzę językową, ale również rozwiniętą pamięć krótkotrwałą, odpowiednią dykcję i odporność na stres.
Tłumaczenia konsekutywne
Tłumaczenie konsekutywne to rodzaj tłumaczenia ustnego wykorzystywanego zazwyczaj podczas prezentacji, wystąpień, przemówień, czy konferencji. Ten typ tłumaczeń charakteryzuje się ustaloną formą - mówca wypowiada swoją kwestię, po czym tłumacz przekłada słowa mówcy, i tak na przemian: mówca mówi, tłumacz tłumaczy…
Często w tego typu tłumaczeniach, gdy mówca mówi nieprzerwanie przez dłuższy czas tłumacz prowadzi “szybkie notatki” wypowiedzianych słów i stara się przetłumaczyć najważniejsze informacje i główny przekaz (meritum).
Tłumaczenia symultaniczne
Tłumaczenia symultaniczne, zwane tłumaczeniami równoczesnymi, to nic innego jak tłumaczenie w tym samym czasie. Prelegent i tłumacz mówią w tym samym czasie, zazwyczaj mówca i tłumacz nie mają ze sobą kontaktu - tłumacz, wyposażony w słuchawki i mikrofon, siedzi w specjalnej kabinie i tłumaczy (do mikrofonu) na bieżąco słowa wypowiadane przez prelegenta.
Ten typ tłumaczeń jest niezwykle wymagający i wyczerpujący, przez co niewielu tłumaczy poradzi sobie z takim wyzwaniem na wysokim poziomie. Ze względu na wyczerpujący charakter przekładu, tłumacze pracują na zmianę, wymieniając się stanowiskiem co ok.15-30 min. tłumaczenia ciągłego.
Tłumaczenia szeptane
Takie tłumaczenia mają podobną formę do tłumaczeń symultanicznych, aczkolwiek w tym przypadku (bez zestawu słuchawkowego) tłumacz siedzi blisko osób dla których jest wykonywane tłumaczenie i szepcze tłumaczenie.
Tłumaczenia liaison
Tłumaczenia liaison to tłumaczenia typu “zdanie-po-zdaniu.” Prelegent wypowiada jedno, dwa zdania, robi przerwę, aby tłumacz mógł przełożyć jego słowa, następnie prelegent kontynuuje swoje wystąpienie - i tak na zmianę. Tego typu tłumaczenie jest wykorzystywane zazwyczaj w sytuacjach wymagających wysokiej szczegółowości tłumaczenia (np. przesłuchania podczas rozprawy sądowej, lub przesłuchania policyjne).
Tłumaczenia a vista
Tłumaczenia a vista, czyli tłumaczenia ustne tekstu pisanego. Tłumacz otrzymuje tekst po czym musi wykonać jego tłumaczenie. Zazwyczaj tłumacz nie ma kontaktu z tekstem przed dokonaniem tłumaczenia, przez co jest to wymagający rodzaj tłumaczeń, ponieważ tłumacz musi dobrać charakter przekładu ustnego do charakteru wypowiedzi pisemnej. Tego typu tłumaczenia wykorzystywane są zazwyczaj u notariusza lub w sądzie.
Copy editing
Copy editing to jeden z finałowych etapów pracy nad tekstem, praktycznie rzecz ujmując jest przedostatnim etapem. Głównym założeniem copy editing-u jest “wypolerowanie” ostatecznej wersji teksu, aczkolwiek w taki sposób, aby zachować oryginalną myśl i głos/styl autora.
Osoba odpowiedzialna za ten etap pracy nad tekstem to copy editor i zajmuje się ona rozpoznaniem i wprowadzeniem poprawek do tekstu. Poprawki te obejmują m.in.: gramatykę, ortografię, interpunkcję, literówki, styl i ton wypowiedzi, zbyt długie i rozwlekłe zdania, niezgrabne przejścia, myląca składnia, problematyczne lub niewłaściwie użyte słowa.
Po ukończeniu tego etapu tekst powinien być spójny, logiczny i być zgodny (styl i ton) z założeniami danego rodzaju publikacji.
Proofreading
Proofreading to ostatni etap pracy nad tekstem (po copy editing i przed publikacją). Zadanie proofreader-a polega na ostatecznym (technicznym) sprawdzeniu tekstu (biorąc pod uwagę gramatykę, pisownię, interpunkcję, kapitalizację, ale też formatowanie i układ na stronie). Ponadto, proofreader zajmuje się poprawianiem błędów formatowania strony, co może, ale nie musi objąć np. niespójne nagłówki i podtytuły; numeracja i podziały stron; rozmieszczenie elementów wizualnych (np. tabelu, wykres), oraz inne elementy formatowania.
Po zakończeniu pracy przez proofreader-a mamy pewność, że tekst który ma trafić do publikacji spełnia odpowiednie standardy językowe.
Podsumowując
Niezależnie czy mówimy o tłumaczeniach pisemnych czy ustnych, o proofreading-u czy copy editing-u należy pamiętać, że każdy rodzaj tłumaczenia wymaga dogłębnej znajomości przynajmniej dwóch języków, i częstokroć ekspertyzy wykraczającej poza zagadnienia lingwistyczne/językowe.
Rodzaj tłumaczenia z którego chcemy skorzystać należy dobrać do naszych potrzeb (czy potrzebujemy poświadczenia urzędowego, czy nie, a może wystarczy nam pobieżny przekład maszynowy).
P.S. Jeśli potrzebujesz tłumaczenia pisemnego lub usługi proofreading / copy editing skontaktuj się z nami i poznaj naszą ofertę tłumaczeń i innych usług językowych.
Comments