
Czym jest motywacja
Motywacja jest uważana za główny element osiągania każdego celu. Jest to ważny czynnik, który ma pozytywny wpływ w każdym procesie edukacyjnym, zwłaszcza w nauce drugiego języka. Motywacja jest definiowana jako wewnętrzny proces, który aktywuje, kieruje i utrzymuje zachowanie w czasie. Nie jest ona statyczna, zmienia się w zależności od kontekstu i zmienia się w czasie. Motywacja jest kluczowym czynnikiem w procesie uczenia się drugiego języka. Uczniowie z niższymi ocenami, lecz którzy są wysoko zmotywowani, mogą osiągnąć większy sukces niż uczniowie inteligentniejsi, którzy nie są dobrze zmotywowani.
Czasami uczniowie przychodzą z wysoką motywacją, a zadaniem nauczyciela jest utrzymanie i maksymalizacja motywacji uczniów.
Pierwszy etap to wytworzenie wstępnej motywacji. Wiąże się to z tym, jak podekscytować uczniów tym, czego będą się uczyć.
Drugi etap to utrzymanie i ochrona motywacji. Motywacja, wygenerowana w pierwszej kolejności, musi być podtrzymywana, w przeciwnym razie nie uda się jej wydobyć i cel nie zostanie osiągnięty.
Trzeci etap to pozytywna autorefleksja. Gdy uczniowie wykonują kilka zadań w drodze do celu, powinni pozytywnie zastanawiać się nad swoimi doświadczeniami i sobą. W ten sposób najprawdopodobniej będą kontynuować, nie poddając się.
Większość ludzi ma przekonanie, że nauka języka obcego jest najłatwiejsza dla dzieci, a dla tych starszych, w szczególności dorosłych, nauka jest trudna.
Choć prawdą jest, że dzieci, gdy mają zapewnione określone warunki, lepiej przyswajają język obcy, to nie można zapominać, że to właśnie motywacja jest kluczowym elementem osiągnięcia sukcesu w nauce języka obcego. Większość ludzi (pomimo wieku) którym udaje się osiągnąć bardzo wysoki poziom znajomości języka obcego łączy jedno: bardzo duża motywacja.
Typy motywacji
Naukowcy, lingwiści i psychologowie, którzy badają związek pomiędzy nauką języka obcego a motywacją wskazują na pewne typy motywacji.
Pierwszym z typów motywacji jest “intrinsic motivation,” czyli motywacja wewnętrzna. Mamy z nią do czynienia, gdy w nauce języka obcego kierujemy się wewnętrznymi motywami - np. chęć nauczenia się języka obcego dla samych siebie; chęć posiadania możliwości, aby po prostu porozmawiać w języku docelowym z rodzimym użytkownikiem danego języka; czy też zainteresowanie danym krajem czy kulturą, itp.
Kolejnym typem motywacji jest ”extrinsic motivation,” czyli motywacja zewnętrzna. Przeciwnie do motywacji wewnętrznej, ten rodzaj motywacji wynika z faktorów zewnętrznych. Może to być chęć zdania testu, aby spełnić zewnętrzny warunek znajomości języka; czy też wymóg znajomości języka obcego na danym poziomie.
W rzeczywistości ludzie mają różne powody, tak samo wewnętrzne, jak i zewnętrzne, dla których chcą się nauczyć języka obcego, a ich motywacja różni się w zależności od różnorakich aspektów w danym miejscu, czasie i sytuacji w ich życiu.
Trzeci typem motywacji jest “instrumental motivation,” czyli motywacja instrumentalna. W tym przypadku ludzie kierują się przede wszystkim powodami praktycznymi (traktują język jako narzędzie). Zakwalifikować można tutaj takie motywatory jak lepsza pensja, czy też praca lub dostanie się na uniwersytet, bardzo podobnie jak w przypadku motywacji zewnętrznej.
Wykazano, że motywacja instrumentalna ma mniejszy wpływ na sukces w nauce języków obcych.

Więcej o motywacji
Profesorowie Robert Gardner i Wallace Lambert przeprowadzili badania nad motywacją i wskazują oni, że poza motywacja, również inne czynniki mają znaczenie, takie jak np. predyspozycje / zdolności językowe.
Na podstawie swoich badań przeprowadzonych w oficjalnie dwujęzycznej Kanadzie odnotowali oni, że co niektórzy uczniowie są integralnie zmotywowani do nauki drugiego języka. Oznacza to, że czują oni sympatię do drugiego języka, ale też chcą poznać ludzi, którzy mówią tym językiem, aczkolwiek są oni również zainteresowani kulturą związaną z tym językiem. Jest to podobne do motywacji wewnętrznej.
Powracając do zmienności motywacji, oczywiście motywacja ludzi może się zmieniać. Profesor Zoltán Dörnyei z Uniwersytetu Nottingham odnotował, że "każda inna psychologiczna perspektywa ludzkiego zachowania wiąże się z inną teorią motywacji". Jego autorski model znany jest jako "system motywacyjny L2" (“L2:” “Language 2” - drugi język) i kładzie nacisk na zdolności uczniów do wyobrażenia sobie siebie w przyszłości jako osób pozytywnych, kompetentnych i odnoszących sukcesy użytkowników drugiego języka.
“Model Dörnyei” uznaje również, że motywacja jest prędzej dynamiczna aniżeli statyczna. Motywacja zmienia się, ponieważ wpływają na nią różne faktory w czasie rzeczywistym, tu i teraz. Poziom motywacji może wzrastać lub spadać zależnie od tego, jak zmotywowani, zainteresowani lub zaangażowani są jego partnerzy konwersacyjni (mogą to być rodzimi użytkownicy języka lub inni uczący się i ich nauczyciel). Inaczej to ujmując, motywacja może być zaraźliwa.
Dörnyei i jego zespół przeprowadzili badania na grupie uczniów, i stwierdzili, że uczniowie, którzy potrafią stworzyć obraz siebie jako odnoszących sukcesy językowe, są w stanie osiągnąć założone cele. Aby tego dokonać, muszą mieć jasno określony plan zadań i strategii do naśladowania.
Zadanie, które wykonują uczący się, ale też jak bardzo jest ono interesujące i wciągające nie pozostaje bez znaczenia w procesie nauki. Deborah Tannen, profesor lingwistyki na Uniwersytecie Georgetown, sądzi, że "życie każdej osoby jest serią rozmów," również zauważa ona, że "chęć prowadzenia pewnego rodzaju rozmów z ludźmi, których znamy lub chcemy poznać, może być ogromną motywacją do nauki nowego języka."
Nie tylko motywacja
Można odnieść wrażenie, że co najmniej trzy czynniki są ważne dla odniesienia sukcesu w nauce języka obcego. Są to pamięć robocza, czyli przechowywanie i przetwarzanie informacji tymczasowej, oraz przeprowadzanie skomplikowanych zadań poznawczych, takich jak np. rozumienie języka.
Następna to pamięć asocjacyjna, czyli nic innego jak łączenie nowych informacji z tymi które są dobrze utrwalone w pamięci; oraz jak silne są mechanizmy uczenia się niejawnego, które można postrzegać jako zdolność do znajdowania wzorców w informacjach. Jeśli posiada się wyżej wymienione umiejętności, wraz z wysokim poziomem różnych rodzajów motywacji, najprawdopodobniej odniesie się sukces w nauce języka obcego, w szczególności jeśli posiada się dostęp do instrukcji, które zostały dostosowane do umiejętności i zainteresowań.
Aczkolwiek, co z osobami które nie mają wystarczająco dużo szczęścia, i nie mają takich zdolności oraz motywacji lub dostępu do dobrych instrukcji? Jak zauważył lingwista Steven Pinker, "nasze zachowania są wynikiem aktywności neurofizjologicznej w mózgu. Nie ma powodu, by wierzyć, że dzieje się jakaś magia". Idea, że ludzie są ”zaprogramowani” do nauki języka obcego jest fascynująca, a czasem nawet atrakcyjna, ponieważ może być wykorzystana, aby uwolnić niektóre osoby od “ciężkiej i bezsensownej nauki języka obcego”, jeśli podróż zgłębiająca dany język obcy jest mniej niż udana.

Utrzymanie motywacji ucznia też ważne dla nauczyciela
Nauczyciel musi wspierać, kierować i podtrzymywać motywację uczniów.
Pierwszą kwestią jest wpływ, jaki nauczyciele mogą mieć na uczniów, jeśli się nimi interesują. Przykładowo, znajomość nieco więcej niż tylko imion uczniów pomaga nauczycielom zrozumieć niektóre nietypowe zachowania.
Kolejną rzeczą jest oferta pomocy w zadaniach, co pokazuje, że nauczyciel dba o uczniów i rozumie ich potrzebę pomocy. Niewątpliwie próba wsparcia i przekazania informacji zwrotnej, a nie tylko pozostawienie uczniów samych z zadaniami, podtrzymuje zainteresowanie i motywację.
Trzecią kwestią jest wdrażanie uczniów. Sukces inspiruje, a powtarzająca się porażka demotywuje. Jednak bez podjęcia próby i ze zbyt łatwymi lub zbyt trudnymi zadaniami uczniowie demotywują się. Dlatego nauczyciele muszą brać pod uwagę uwagę i dostosowywać metodykę oraz język do poziomu uczniów.
Kolejną kwestią jest indywidualna opinia uczniów na temat nauczycieli. Podczas pierwszego spotkania z nauczycielem uczniowie podejmują decyzję, czy okażą mu szacunek, czy też nie. Ubiór, postawa i sposób mówienia pokazują uczniom, jak asertywni są nauczyciele. Innymi słowy, kompetencje nauczyciela w danym przedmiocie są niebywale ważne dla procesu nauczania.
Kolejną sprawą są projekty i zadania, które uczniowie lubią wykonywać. Jednak jest to podstępne dla nauczycieli, ponieważ każdy uczeń ma swój styl i preferencje. Dlatego nauczyciele powinni sprawnie dobierać zadania i dopasowywać metodologię.
Ostatnią kwestią jest sprawczość. Uczniowie muszą mieć możliwość bycia proaktywnymi we własnym procesie uczenia się. Dlatego nauczyciele powinni umożliwić uczniom dokonywania samodzielnych wyborów w procesie nauki. Daje to im poczucie, ale też rzeczywistą odpowiedzialność za swoją naukę i utrzymać motywację przez długi czas.
Jest to tylko kilka kwestii z wielu jakie nauczyciel powinien wziąć pod uwagę gdy przewodzi procesowi nauczania języka obcego.
Podsumowując
Jak widać na motywację, jej wywołanie i podtrzymanie, spory wpływ mają nauczyciele, ich wiedza i doświadczenie - po prostu, kompetencje; aczkolwiek większa część motywacji stoi po stronie uczącego się. Co prawda wpływ na motywację ma dana sytuacja, wiek, czy też potrzeby ucznia - różne typy motywacji cechują się większą bądź mniejszą “siłą” w danym punkcie. Można to podsumować analogią, że nauczyciel może pokazać drzwi, ale od ucznia zależy czy przejdzie przez próg. Nauka języka obcego jest drogą, czy też przygodą, nauczyciel ma tutaj swoją rolę do odegrania, ale to uczeń musi tę drogę przejść, tę przygodę przeżyć.
Comments